Hogeigarren mende hasieran jaio zen, Goierrin, familia aberats batean itxura denez, txikitan bi zaintzaile izan zituela kontatzen baitzuen. Garaiko edertasun kanonen barruan egongo zen, ezkongabea zela Balentziagarekin aritu baitzen lanean modelo bezala. Gero begi urdindun napar bat ezagutu eta Donostiara ezkondu zen.
Ezer gutxi dakit haren bizitzari buruz, baina sei seme-alaba izan zituen, bi neska eta lau mutil, eta handik aurrera bere bizitza guztia haiei eskaini zien.
Lau mutil haietatik hiru ez zitzaizkion guztiz oso jaio, atzerapen edo berezitasun, edo dena delako bat baitzuten, eta bizitza osoa haiei begira igaro zuen. Erosketak egitera ateratzeaz gain, egunaren beste ordu guztiak etxean eman ohi zituen, igandeko mezetako tartea salbu.
Goizean goiz jaiki eta gosariak jarri, ontziak garbitu, oheak egin, etxea erraztu, hautsa kendu, bazkaria prestatu, arropak garbitu, arropak plantxatu, mahaia jarri, bazkaria serbitu, mahaia jaso, ontziak garbitu, ontziak jaso, etenaldi txiki bat eta afaria prestatu, mahaia jarri, afaria serbitu, mahaia jaso, ontziak garbitu, ontziak jaso, telebista apur bat ikusi eta ohera. Horrela astelehenetik igandera, nik oroitzen ditudan 25 urtetan behintzat, alargun geratu zenetik aitzina. Gainetik berarekin zuen bizitzen ere bere ahizpa neska zahar ozpindua, bere karga txikia balitz.
Umetan ez zara gauza horiekin ohartzen, baina gerora askotan pentsatu izan dut beragan: zoriontsu izan ote zen? Ez al zituen beste nahi, behar, anbizio? Baina bizitzak ez zion utzi, hura zen bere bizitza bakarra, bere ardura, bere eginkizuna munduan, bere semeak zaintzea berak zekien moduan, eta bere ahizpa jasatea.
Astean behin joaten ginen bere etxera. Ez dut bere aurpegia sekula ahaztuko. Pastazko antioju beltzak bere aurpegian, puskatuak, esparatrapuz lotuak; amantal zikina soinean, sukaldatzen aritu izanaz, eta bere irrifarra ahoan. Beti jaso gintuen irrifartsu, sekula ez nuen haserre edo triste ikusi, agian bere begiradak bazuen malenkonia puntu bat, baina beti aurpegi atseginaz jantzita.
Hori izan zen gure amona Jexu, inoiz ezagutu dudan pertsonarik onena, atseginena, sakrifikatuena, bereengatik bere bizitza eman zuena txintik esan gabe, eta trukean ezer gutxi jaso zuena, hemendik oraintxe adierazten ari naizen miresmena usaindu ere egin ez zuena, neuk gaztetan ez nuelako jakin izan hori guztia adierazten.
Berarekin une gehiago konpartitu ez izanaz damu naiz, baina berak eskainitako une goxoak barruraino heldu zaizkit eta nire gogoan gordeko ditut betirako.
Mila esker amona!
